การบริโภคข่าวสารในยุคดิจิทัลกำลังเผชิญกับความท้าทายใหม่ เมื่อผู้คนจำนวนมากเริ่มเลือกที่จะหลีกเลี่ยงการติดตามข่าวสาร ตามรายงานใหม่ล่าสุดจาก Reuters Institute's Digital News Report 2025 ที่เผยแพร่เมื่อช่วงเดือน มิ.ย. 2025

การสำรวจครั้งใหญ่ที่รวบรวมข้อมูลจากผู้ตอบแบบสอบถามเกือบ 70,000 คน ใน 48 ประเทศทั่วโลก พบว่า 4 ใน 10 คน หรือประมาณ 40% ของผู้ตอบแบบสอบถาม กล่าวว่าพวกเขาหลีกเลี่ยงการติดตามข่าวสารอย่างน้อยบางครั้ง

จากการวิเคราะห์เหตุผลที่ผู้คนเลือกหลีกเลี่ยงข่าวสาร พบว่า ปัญหาด้านอารมณ์และจิตใจ เป็นเหตุผลอันดับหนึ่ง โดย 39% ของผู้ตอบแบบสอบถามระบุว่า ข่าวสารมีผลกระทบเชิงลบต่ออารมณ์ของพวกเขา สะท้อนให้เห็นถึงปรากฏการณ์ที่เรียกว่า "News Fatigue" หรือความเหนื่อยล้าจากข่าวสาร

ปริมาณข้อมูลที่ล้นหลาม เป็นปัญหารองลงมา โดย 31% รู้สึกเหนื่อยล้าจากปริมาณข่าวสารที่มีมากเกินไป ในยุคที่ข้อมูลข่าวสารไหลเวียนตลอด 24 ชั่วโมง การบริโภคข้อมุลที่ไม่หยุดหย่อนกลายเป็นภาระทางจิตใจ

เนื้อหาที่หนักหน่วง เช่น การรายงานข่าวสงครามและความขัดแย้ง (30%) และการเมือง (29%) ทำให้ผู้คนรู้สึกท้อแท้และต้องการหลบหลีก

นอกเหนือจากเหตุผลหลักแล้ว ยังมีปัจจัยอื่นที่สำคัญ เช่น ความรู้สึกว่า ไม่สามารถทำอะไรได้ กับข้อมูลที่ได้รับ (20%) และการที่ข่าวสาร ไม่มีความเกี่ยวข้องกับชีวิตประจำวัน (18%) รวมถึงความกังวลที่ข่าวสารอาจนำไปสู่ การโต้เถียงที่ไม่พึงประสงค์ (18%)

รายงานเผยให้เห็นความแตกต่างที่ชัดเจนระหว่างกลุ่มอายุ โดยผู้ตอบแบบสอบถามที่อายุต่ำกว่า 35 ปี มีแนวโน้มที่จะหลีกเลี่ยงข่าวสารมากกว่ากลุ่มอายุอื่น ด้วยเหตุผลหลายประการ เช่น
- รู้สึกไร้อำนาจเมื่อเผชิญกับปัญหาใหญ่ เช่น ความไม่มั่นคงทางเศรษฐกิจและการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ
- มองว่าข่าวสารไม่เกี่ยวข้องกับชีวิตของพวกเขา
- กังวลว่าข่าวสารอาจนำไปสู่การโต้เถียง
- พบว่าข่าวสารยากเกินไปที่จะเข้าใจหรือติดตาม

ข้อมูลที่น่าสนใจคือ ในประเทศมาเลเซีย สวิตเซอร์แลนด์ และไทย มีผู้ตอบแบบสอบถามอายุต่ำกว่า 35 ปี ที่หลีกเลี่ยงข่าวสารอย่างน้อยบางครั้ง ถึง 19-24% ระบุว่าข่าวสารยากเกินไปที่จะติดตาม ขณะที่ในสหรัฐอเมริกา มีสัดส่วน 13% ของกลุ่มเดียวกันที่มีความรู้สึกเช่นเดียวกัน

ปรากฏการณ์การหลีกเลี่ยงข่าวสารนี้ส่งสัญญาณเตือนที่สำคัญต่ออุตสาหกรรมสื่อและสังคม เมื่อผู้คนเลือกที่จะตัดขาดจากข้อมูลข่าวสาร อาจส่งผลต่อการมีส่วนร่วมทางประชาธิปไตยและการรับรู้ปัญหาสำคัญของสังคม
องค์กรสื่อจำเป็นต้องปรับตัวโดยการนำเสนอข่าวสารในรูปแบบที่เข้าใจง่าย มีความสมดุล และไม่ก่อให้เกิดความเครียดมากเกินไป เพื่อให้ผู้คนกลับมาสนใจและติดตามข่าวสารอีกครั้ง

การศึกษาครั้งนี้สะท้อนให้เห็นถึงความจำเป็นในการปฏิรูปวิธีการนำเสนอข่าวสาร เพื่อให้สอดคล้องกับความต้องการและสภาพจิตใจของผู้บริโภคในยุคดิจิทัล ซึ่งต้องการข้อมูลที่มีคุณภาพ เข้าใจง่าย และไม่สร้างความกดดันทางจิตใจ