การดำเนินงานเรื่องโฉนดชุมชน

-เครือข่ายปฏิรูปที่ดินแห่งประเทศไทยผลักดันให้รัฐบาลดำเนินการจัดโฉนดชุมชน ให้แก่ชุมชนที่ประสบความเดือดร้อนด้านการเข้าถึงสิทธิในที่ดิน ซึ่งเป็นแนวคิดดั้งเดิมของภาคประชาชนที่คิดค้นริเริ่มตั้งแต่พ.ศ.๒๕๔๑ โดยเป็นหลักการภายใต้สิทธิชุมชน ตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ.๒๕๕๐

-มีการประกาศใช้ระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยการจัดให้มีโฉนดชุมชน พ.ศ.๒๕๕๓ เพื่อเป็นแนวทางในการแก้ปัญหาที่ดินที่ยั่งยืนและเป็นธรรม

-ขปส.ยื่นข้อเสนอให้รัฐบาลภายใต้การนำของน.ส.ยิ่งลักษณ์ ชินวัตรสานต่อนโยบายโฉนดชุมชน และให้มีการผลักดันเป็นกฎหมายระดับพระราชบัญญัติ

-หลังจากการประกาศใช้ระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีฯมีชุมชนที่เดือดร้อนและยื่นคำขอจัดให้มีโฉนดชุมชนจำนวน ๔๓๕ ชุมชน ในพื้นที่ ๔๗ จังหวัด

-มีชุมชนที่ผ่านการอนุมัติให้จัดโฉนดชุมชนโดยคณะกรรมการประสานงานเพื่อจัดให้มีโฉนดชุมชน(ปจช.) แล้วจำนวน ๕๕ ชุมชน

-มีชุมชนที่รับการจัดให้มีโฉนดชุมชนแล้วจำนวน ๒ ชุมชน คือชุมชนคลองโยง จ.นครปฐม และชุมชนแม่อาว จ.ลำพูน

-มีการปรับปรุงแก้ไขระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยการจัดให้มีโฉนดชุมชน เมื่อเดือนพฤษภาคม พ.ศ.๒๕๕๕ โดยเปลี่ยนประธานจากรัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรีเป็นรองนายกรัฐมนตรีที่นายกรัฐมนตรีมอบหมาย และส่งผลให้เป็นการยกเลิกคณะกรรมการประสานงานเพื่อจัดให้มีโฉนดชุมชนชุดเดิม

-๒๐ มิถุนายน ๒๕๕๕ ขปส.เข้าเจรจากับรองนายกรัฐมนตรี (นายยงยุทธ วิชัยดิษฐ) โดยรองนายกฯ ให้คำยืนยันจะดำเนินการสานต่อโฉนดชุมชนต่อ

ขบวนการประชาชนเพื่อสังคมที่เป็นธรรม(ขปส.) ได้ยื่นข้อเรียกร้องให้เร่งรัดการแต่งตั้งคณะกรรมการประสานงานเพื่อจัดให้มีโฉนดชุมชน โดยเสนอรายชื่อผู้ที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับการดำเนินการโฉนดชุมชนเข้าเป็นคณะกรรมการ และเร่งรัดให้มีการเปิดประชุมพิจารณาการจัดให้มีโฉนดชุมชนโดยเร่งด่วน แต่จนถึงปัจจุบันก็ยังไม่มีผลความคืบหน้าใดๆในเรื่องดังกล่าว

-มีมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ ๒๐ พฤษภาคม ๒๕๕๕ อนุมัติงบประมาณจำนวน ๕๐ ล้านบาทเพื่อให้กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมดำเนินการตามโครงการปราบปรามการบุกรุกพื้นที่อุทยานแห่งชาติ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า และพื้นที่ต้นน้ำลำธารเพื่อปลูก
ไม้ยางพาราในท้องที่จังหวัดภาคใต้ ซึ่งจะเป็นการขัดขวางการดำเนินงานโฉนดชุมชนในพื้นที่

-เร่งรัดการแต่งตั้งคณะกรรมการประสานงานเพื่อจัดให้มีโฉนดชุมชน(ปจช.)

-ผลักดันให้ระเบียบสำนักนายกฯเป็นกฎหมายในระดับพระราชบัญญัติเพื่อการบังคับใช้ได้ทั่วไป

พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งสถาบันบริหารจัดการธนาคารที่ดิน พ.ศ.๒๕๕๓

ปี พ.ศ. ๒๕๕๒ เครือข่ายปฏิรูปที่ดินแห่งประเทศไทยได้เสนอข้อเรียกร้องต่อนายกรัฐมนตรีในขณะนั้น ขอให้มีการแก้ไขปัญหาการถือครองที่ดินของราษฎร โดยเสนอให้มีการดำเนินการจัดตั้งกองทุนธนาคารที่ดินประกอบกับรัฐบาลมีนโยบายที่จะแก้ไขปัญหาการขาดแคลนที่ดินทำกินและการไม่สามารถเข้าถึงที่ดินของเกษตรกรรายย่อยและคนยากจนอย่างยั่งยืน ด้วยการดำเนินการจัดตั้งกองทุนธนาคารที่ดิน เพื่อเป็นองค์กรที่รับผิดชอบในการบริหารจัดการเกี่ยวกับที่ดินโดยตรง โดยใช้งบประมาณ จำนวน ๕,๐๐๐ ล้านบาท 

๑) คณะรัฐมนตรีมีมติ  เมื่อวันที่ ๘ มีนาคม ๒๕๕๔ เห็นชอบร่างพระราชกฤษฎีกาจัดตั้งสถาบันบริหารจัดการธนาคารที่ดิน(องค์การมหาชน) พ.ศ. ....  ตามที่สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาเสนอ และให้สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีการับไปดำเนินการเพิ่มเติมบทบัญญัติในร่างพระราชบัญญัติภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง พ.ศ. ....  ซึ่งอยู่ในระหว่างการตรวจพิจารณาของสำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา  โดยให้มีการจัดสรรรายได้จากภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้างให้แก่สถาบันบริหารจัดการธนาคารที่ดิน (องค์การมหาชน) และธนาคารที่ดินที่จะตรากฎหมายขึ้นต่อไปด้วย

๒) พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งสถาบันบริหารจัดการธนาคารที่ดิน (องค์การมหาชน) พ.ศ. ๒๕๕๔ ได้ประกาศในราชกิจจานุเบกษา มีผลใช้บังคับแล้ว วันที่ ๙ มิถุนายน ๒๕๕๔

๓)ขณะนี้อยู่ระหว่างการพิจารณาแต่งตั้งคณะกรรมการสถาบันบริหารจัดการธนาคารที่ดิน

ยังไม่มีการแต่งตั้งคณะกรรมการสถาบันบริหารจัดการธนาคารที่ดิน จึงทำให้ไม่สามารถดำเนินการจัดซื้อที่ดินให้แก่เกษตรกรรายย่อยผู้ยากไร้ที่ดินตามโครงการนำร่องงบประมาณ ๑๖๗ ล้านบาทได้ รวมทั้งเป้าหมายอื่นๆตามพระราชกฤษฎีกาได้

-ให้รัฐบาลเร่งดำเนินการแต่งตั้งคณะกรรมการสถาบันบริหารจัดการธนาคารที่ดิน ภายใต้พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งสถาบันบริหารจัดการธนาคารที่ดิน พ.ศ.๒๕๕๔ โดยให้ผู้แทนของขบวนการประชาชนเพื่อสังคมที่เป็นธรรม(ขปส.)เข้าร่วมเป็นคณะกรรมการในสัดส่วนผู้แทนองค์กรชุมชน

-ผลักดันการจัดตั้งธนาคารที่ดินโดยให้มีเป้าหมายเพื่อการกระจายการถือครองที่ดินให้แก่คนจนและผู้ด้อยโอกาส และจัดสรรที่ดินในรูปแบบโฉนดชุมชนเพื่อให้เกิดความยั่งยืน

-ผลักดันภาษีที่ดินอัตราก้าวหน้าเพื่อเป็นช่องทางในการกระจายการถือครองที่ดิน และนำรายได้ส่วนหนึ่งจากการเก็บภาษีเป็นกองทุนในธนาคารที่ดิน

โครงการนำร่องธนาคารที่ดิน งบประมาณดำเนินการ ๑๖๗ ล้านบาท

๑) มติคณะรัฐมนตรี ๒๒ กุมภาพันธ์ และ ๘ มีนาคม ๒๕๕๔ เห็นชอบให้มีการดำเนินงานโครงการนำร่องแก้ไขปัญหาที่ดินของเกษตรกรรายย่อยไทยเข้มแข็ง ภายใต้นโยบายกองทุนธนาคารที่ดิน ในพื้นที่ ๕ ชุมชน วงเงินงบประมาณ ๑๖๗ ล้านบาท

๒) วันที่ ๒๐ มิถุนายน ๒๕๕๕ ที่ประชุมการเจรจาระหว่างรัฐบาลซึ่งมีรองนายกฯ(นายยงยุทธ วิชัยดิษฐ)เป็นประธาน กับตัวแทนของขบวนการประชาชนเพื่อสังคมที่เป็นธรรม  (ขปส.) ได้มีมติให้เปลี่ยนแปลงหน่วยงานการเบิกจ่ายจากสถาบันบริหารจัดการธนาคารที่ดิน มาเป็นสถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน (พอช.) แทนและได้มอบหมายให้พอช.ไปจัดทำโครงการเพื่อขอรับการสนับสนุนงบรปะมาณสำหรับการดำเนินโครงการดังกล่าว

ขณะนี้พอช.ได้จัดทำโครงการฯเสร็จแล้ว

-คณะรัฐมนตรียังไม่มีการพิจารณาโครงการนำร่องดังกล่าว

-มีความพยายามของรัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรี(นายวรวัจน์ เอื้ออภิญญกุล) ในการยกร่างแก้ไขพระราชกฤษฎีกาจัดตั้งสถาบันบริหารจัดการธนาคารที่ดิน โดยยกเลิกแนวทางการจัดสรรที่ดินให้ในรูปแบบโฉนดชุมชน /มีการเปลี่ยนสาระสำคัญจากเดิมที่ส่งเสริมภาคเกษตรเปลี่ยนเป็นการส่งเสริมภาคพาณิชย์และอุตสาหกรรม นอกจากนี้ร่างพ.ร.บ.นี้ยัง ไม่ผ่านกระบวนการมีส่วนร่วมของประชาชน

-ให้นำเสนอคณะรัฐมนตรีเพื่อพิจารณาอนุมัติให้ดำเนินการโครงการดังกล่าวในพื้นที่ ๕ ชุมชน ตามมติคณะรัฐมนตรีวันที่ ๒๒ กุมภาพันธ์และ ๘ มีนาคม ๒๕๕๔ โดยให้พอช.เป็นผู้รับผิดชอบโครงการ

กรณีบ้านมั่นคง นโยบายที่อยู่อาศัย/คนไร้บ้าน

กรณี คนไร้บ้านได้ดำเนินการแก้ปัญหาอย่างต่อเนื่อง และล่าสุดรัฐบาลในยุคที่ผ่านได้สนับสนุนงบประมาณในการพัฒนาคุณชีวิตและสร้างความมั่นคงในที่อยู่อาศัยและเสริมสร้างคุณภาพชีวิตให้กับคนไร้บ้าน ซึ่งสามารถแก้ปัญหาได้อย่างต่อเนื่อง

ได้มีข้อสรุปร่วมกันกับรัฐบาลโดยรองนายกรัฐมนตรี(นายยงยุทธ  วิชัยดิษ) ให้ พอช.ไปจัดทำรายละเอียดค่าใช้จ่ายในการดำเนินการโครงการดังกล่าว

พอช.ไม่สามารถเนื่องจากมีข้อจำกัดในการจัดทำโครงการเพื่อขอรับการสนับสนุนจากงบประมาณประจำปีของกระทรวงได้

ให้รัฐบาลอนุมัติงบประมาณ (งบกลางรายการเงินฉุกเฉินหรือจำเป็นเร่งด่วน)เพื่อสนับสนุนโครงการดังกล่าว

กรณีการแก้ปัญหาเขื่อนปากมูลตามมติคณะรัฐมนตรี

เมื่อวันที่ ๒๒ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๔ ได้มีการเจรจากับนายกรัฐมนตรี(นายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ) โดยในการเจรจาดังกล่าวได้มีข้อสรุปร่วมกันดังนี้

๑)เห็นควรทดลองเปิดประตูระบายน้ำเขื่อนปากมูลเป็นระยะเวลา ๕ปี โดยให้มีการแต่งตั้งคณะกรรมการขึ้นคณะหนึ่ง เพื่อทำหน้าที่ศึกษาเกี่ยวกับการฟื้นตัวของระบบนิเวศและวิถีชีวิตของชุมชน รวมทั้งผลกระทบจากการเปิดเขื่อนปากมูลดังกล่าว

๒)ยกเลิกมติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ ๑๒ มิถุนายน ๒๕๕๐ แจ้งตามหนังสือสำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี ด่วนที่สุดที่ นร๐๕๐๖/๑๐๑๔๑ ลงวันที่ ๒๐ มิถุนายน ๒๕๕๐ และมติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ ๑๗ กรกฎาคม ๒๕๕๐ แจ้งตามหนังสือสำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี ด่วนที่สุด นร ๐๕๐๖/๑๒๔๘๙ ลงวันที่ ๒๓ กรกฎาคม ๒๕๕๐ ทั้งฉบับ รวมทั้งมติคณะรัฐมนตรี คำสั่งหรือประกาศอื่นใด ที่ขัดแย้งกับแนวทางการแก้ไขปัญหาตามข้อเสนอของขปส.

๓) เห็นควรเยียวยาตามหลักมนุษยธรรมให้แก่ผู้มีอาชีพประมงที่ได้รับผลกระทบจากการก่อสร้างเขื่อนปากมูล รายละ ๓๑๐,๐๐๐ บาท โดยให้มีการแต่งตั้งคณะกรรมการขึ้นคณะหนึ่งเพื่อทำหน้าที่ตรวจสอบรายชื่อผู้มีสิทธิได้รับการเยียวยาดังกล่าว

คณะอนุกรรมการแก้ไขปัญหาเขื่อนปากมูล ที่รัฐบาลแต่งตั้งขึ้นได้มีการประชุมไปแล้ว หนึ่งครั้งเมื่อวันที่ ๔ กรกฎาคม ๒๕๕๕ แต่ยังไม่มีข้อสรุปและจากนั้นก็ยังไม่มีการจัดประชุมขึ้น

คณะอนุกรรมการแก้ไขปัญหาเขื่อนปากมูล ที่รัฐบาลแต่งตั้งขึ้นได้มีการประชุมไปแล้ว หนึ่งครั้งเมื่อวันที่ ๔ กรกฎาคม ๒๕๕๕ แต่ยังไม่มีข้อสรุปและจากนั้นก็ยังไม่มีการจัดประชุมขึ้น

๑.ให้ยกเลิกมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ ๓ พฤษภาคม ๒๕๕๔

๒.ให้นำมติคณะกรรมการแก้ไขปัญหาเขื่อนปากมูล ครั้งที่ ๒/๒๕๕๓ เมื่อวันที่ ๔ พฤศจิกายน ๒๕๕๓ และมติการเจรจาเมื่อวันที่ ๒๒ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๔ มาใช้ในการแก้ไขปัญหา

กรณีคนไทยผลัดถิ่น ตามพระราชบัญญัติคืนสัญชาติ

หลังการยุบสภาของ รบ.ปชป.ช่วงเลือกตั้งพรรคการเมือง บันทึกความร่วมมือที่จะดำเนินการต่อหากได้เป็น รบ.หลังเลือกตั้ง รบ.ได้มีมติครม.ยืนยันความจำเป็นที่ต้องมี กฎหมายสัญชาติไปยังวุฒิสภาๆตั้งกมธ.วิสามัญพิจารณากฎหมายสัญชาติก่อนนำเข้าสู่การพิจารณา จนผ่านวาระ ๒และ๓วุฒิสภาและประกาศในกิจจานุเบกษา ๒๑ มีนาคม ๕๕ พร้อมตั้ง กก.รับรองความเป็นไทยพลัดถิ่นและออกกฎกระทรวงหลักเกณฑ์และวิธีการพร้อมเข้า ครม.และมีมติเมื่อ ๑๗กค.๕๕ประกาศในกิจจานุเบกษา ๑๘ กค.๕๕ พร้อมรับคำขอเพื่อพิจารณารับรองความเป็นคนไทยพลัดถิ่น  กย.๕๕ในจ.ตราด ระนอง ชุมพร ประจวบฯ ตาก

-มีคณะกก.รับรองฯ ไม่เป็นไปตามเจตนารมณ์ฯ โดยเฉพาะในส่วนผู้ทรงคุณวุฒิ

-มีการออกกฎกระทรวงฯ

๑) มีคณะกก.รับรองฯ ไม่เป็นไปตามเจตนารมณ์ฯ โดยเฉพาะในส่วนผู้ทรงคุณวุฒิ

๒) กฎกระทรวงฯ ไม่เป็นตามเจตนารมณ์ฯ

๒.๑) กลุ่มคนไทยพลัดถิ่นถูกแบ่งเป็น ๔ กลุ่ม คือกลุ่มที่ถูกบันทึกในทะเบียนประวัติว่ามีเชื้อสายไทย, กลุ่มที่ถูกบันทึกในทะเบียนประวัติว่าเป็นคนต่างด้าวกลุ่มต่างๆ, กลุ่มที่ตกหล่นการสำรวจ

๒.๒) ความไม่ชัดเจนกรณีคนไทยพลัดถิ่นที่แม่สอด

๒.๓) การกำหนดให้ต้องมีพยานบุคคลที่มีเชื้อสายไทย

๒.๔) การกำหนดให้มีพยานบุคคลที่มีเชื้อสายไทย รับรองการไม่มีสัญชาติของประเทศอื่น

๑)ทบทวนองค์ประกอบของกรรมการรับรองฯ ในส่วนของผู้ทรงคุณวุฒิ

๒)ทบทวน/ปรับเปลี่ยนฝ่ายเลขาฯ

๓)ทบทวนกฎกระทรวงฯ ฉบับปัจจุบัน

๔)ออกกฎกระทรวงฯ เพื่อการแก้ปัญหาคนไทยพลัดถิ่นที่มีลักษณะอื่นที่มีลักษณะทำนองเดียวกัน

๕)มีมติครม.เพื่อสำรวจคนไทยพลัดถิ่นที่ตกหล่น