ท่ามกลางกระแสการเมืองไทยในการเรียกร้อง “เสรีประชาธิปไตย” จากการปกคลุมด้วยเมฆหมอกแห่งเผด็จการมาร่วมมากกว่าครึ่งทศวรรษ เหล่าบรรดาเยาวชนรุ่นใหม่ กลุ่มนักเรียน นักศึกษา ได้กลายมาเป็นผู้มีบทบาทขับเคลื่อนสำคัญ เปรียบเสมือนเครื่องจักรที่กำลังขับเคลื่อนประเทศไทย ให้ก้าวไปข้างหน้าบนโลก อุดมการณ์เสรีนิยมประชาธิปไตยมากขึ้น

การเรียกร้องและความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นนับตั้งแต่การออกมาเคลื่อนไหวของเหล่า นักเรียน นิสิต นักศึกษา รวมถึงประชาชนทั่วไป ที่เรียกแทนตัวเองว่า “เป็นกลุ่มคนรุ่นใหม่” “กลุ่มหัวก้าวหน้า” กลายมาเป็นผู้มีบทบาทสำคัญในพื้นที่สื่ออย่างมาก ณ ช่วงเวลานี้ อย่างไรก็ตามความเปลี่ยนแปลงในการเรียกร้องการพัฒนาประเทศให้มีการเคลื่อนไหวไปข้างหน้าในเรื่องของเสรีภาพนั้น มิได้เกิดเพียงแค่ในกลุ่มของนักเรียน นักศึกษา และ ประชาชนทั่วไปเท่านั้น ในทางกลับกัน การเคลื่อนไหวทางสังคมในปัจจุบัน ได้เข้าไปผลักดันในทุกมิติของสังคม โดยเฉพาะอย่างยิ่ง “สังคมครูในระบบราชการไทย”

ครู ธีรพงษ์ ภักดีสาร ครูโรงเรียนอนุบาลบ้านด่านซ้าย หนึ่งในกลุ่ม “ครูหัวก้าวหน้า” ได้เข้าร่วมการเสวนา ในหัวข้อเรื่อง “ความเป็นครูหัวก้าวหน้าในระบบราชการไทย: สภาพจริง อุดมการณ์ และ ความใฝ่ฝัน” เมื่อวันที่ 14 มกราคม 2564 ที่ผ่านมา โดย ครู ธีรพงษ์ ได้อธิบายให้เห็นภาพถึงความเปลี่ยนแปลงในวงราชการของครู ที่มีการพลวัตไปตามกระแสการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในสังคม โดยมีครูจำนวนไม่น้อย โดยเฉพาะอย่างยิ่งครูรุ่นใหม่ ที่ต้องการเปลี่ยนแปลงระบบราชการเดิม ๆ อันเป็น ระบบที่โบราณ คร่ำครึ และ การถ่ายทอดวิชาความรู้ให้แก่นักเรียนภายใต้ระบบราชการแบบไทย ๆ ที่ล้าหลัง และ กดขี่นักเรียนบางประการ อันเป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชน ที่สังคมกำลังให้การตระหนักเป็นอย่างมากในปัจจุบัน

กลุ่ม “ครูหัวก้าวหน้า” ได้รวบรวมสมาชิก ครู ที่ต้องการเปลี่ยนแปลง โดยยอมรับที่จะโดนตราหน้าจากสังคมครู หลายๆท่าน ที่ยังศรัทธาและเชื่อมั่นในระบบราชการแบบเก่าว่า กลุ่มหัวก้าวหน้านั้นเป็นขบถต่อระบบราชการครูที่จะนำความเสื่อมเสีย และความเสียหายมาอย่างใหญ่หลวง อย่างไรก็ตาม ความพยายาม ที่มาพร้อมอุดมการณ์ที่หนักแน่นร่วมกันของกลุ่ม ครูหัวก้าวหน้าที่พยายามเปลี่ยนแปลงอะไรหลายอย่าง ก็ทำให้ กลุ่มครูเหล่านี้ สามารถเป็นกระบอกเสียง และ ขยับการเปลี่ยนแปลงอะไรได้บ้าง ภายใต้โครงสร้างระบบราชการที่กดทับพวกเขาไว้ไม่ให้ได้กระทำการที่ลื่นไหลและสะดวกต่อการเคลื่อนไหวมากนัก

โครงสร้างทางราชการจากส่วนกลาง รวมถึงแนวคิดอุดมการณ์ของกลุ่มครูที่ยังยึดถือตามรูปแบบเดิมอยู่ เป็นสภาพความเป็นจริงที่ปรากฏให้เห็นว่ามีอิทธิพลอย่างมากต่อกลุ่มครูหัวก้าวหน้า โดยโครงสร้างและอุดมการณ์ที่ขัดแย้งกัน ได้สร้างความกดดันให้กับ กลุ่มครูหัวก้าวหน้าอย่างมาก จนบางครั้ง เราก็ต้องสูญเสียบุคลากรที่มีคุณภาพออกไปจากระบบราชการครู เพราะเขาไม่สามารถทนกับอุดมการณ์ และ โครงสร้างทางราชการแบบเดิมที่กดเขาเหล่านี้ไว้ ครู ธีรพงษ์ กล่าวไว้อย่างน่าสลดใจในจุดนี้

แม้จะมีครูหลายคนที่ได้ออกไปจากระบบราชการ และ ถอดใจจากการอยู่ในกลุ่มครูก้าวหน้า ในด้านเสียที่ยังมีด้านดีอยู่ ครู ธีรพงษ์ กล่าวว่า อย่างน้อยมันก็ช่วยให้เราได้เรียนรู้ และ รู้จักพบปะกับผู้คนมากขึ้น และ ทุกวันนี้ก็มีสมาชิกใหม่เพิ่มขึ้นมาอย่างเรื่อย ๆ

ความใฝ่ฝัน และ อุดมการณ์อันแน่วแน่ของ กลุ่มครูหัวก้าวหน้า ในสภาพความเป็นจริงนั้นต้องเผชิญกับอุปสรรคต่าง ๆ อย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ผู้เขียนมองว่า แม้จะมีอุปสรรคมากมายเพียงใด โดยเฉพาะการปะทะกับกลุ่มเผด็จการอำนาจนิยมที่ค่อนข้างแข็งกร้าวนั้น มิได้เป็นสิ่งที่จะทำให้ อุดมการณ์ของครูหัวก้าวหน้านั้นหยุดชะงักลง ในทางกลับกัน กระแสค่านิยมเสรีประชาธิปไตย สิทธิมนุษยชน และความเท่าเทียมเป็นธรรมที่ได้พัดผ่านทวีความเข้มข้นเข้ามาในรัฐไทยมากยิ่งขึ้นเรื่อย ๆ การออกมาของเหล่าประชาชนที่ออกมาเรียกร้องทั้งบนท้องถนน พื้นที่สาธารณะ และการเคลื่อนไหวทางสังคมผ่านโลกดิจิทัล ทำให้ผู้คนเริ่มตั้งคำถามกับระบบเก่าที่เป็นอยู่ในทุกภาคส่วนและพร้อมที่จะเดินหน้าเปลี่ยนแปลงมัน

เช่นเดียวกับ ข้าราชการครู และ บุคคลทั่วไป ที่ได้เข้ามาฟังการเสวนาในครั้งนี้ แต่ละคนต่างให้ความสนใจกับ การเปลี่ยนแปลงในระบบราชการครูที่เปรียบเสมือนดอกไม้ช่อใหม่ที่กำลังผลิใบออกมา ซึ่งแม้จะแปลกตาไป เนื่องจากเป็นดอกไม้ที่ไม่เคยมีมาก่อน แต่ก็ใช่ว่า จะไม่มีคนให้ความสำคัญและสนใจดอกไม้นี้เลย การเปลี่ยนแปลงโลกของเรา มักเริ่มที่กลุ่มเล็ก ๆ ก่อนเสมอ ผู้เขียนจึงมองว่า สักวันหนึ่ง กลุ่ม ครูหัวก้าวหน้า จะสามารถเปลี่ยนแปลงประเทศนี้ได้ไม่มากก็น้อย เพราะนี่ “เพิ่งเริ่มเท่านั้น”